Alt Text

1972 оны Нобелийн шагналтан Kenneth Arrow

Нийтлэгдсэн 5:47 AM Ангилал 0 comments

Kenneth Arrow
Kenneth Joseph "Ken" Arrow (1921.08.23 төрсөн) бол АНУ-н эдийн засагч, зохиолч, улс төрийн онолч юм. Тэрээр 1972 онд John Hicks-н хамтаар Нобелийн Эдийн Засгийн нэрэмжит шагналыг хүртсэн. Энэ үедээ Arrow нь уг шагналыг авсан хамгийн залуу хүнээр тодорсон буюу 51 настай байсан.
Эдийн засагт, тэрээр Дэлхийн 2-р дайнаас хойшхи “Шинэ сонгодог эдийн засгийн онол”-ын загварыг гаргасан. Түүний маш олон шавь нар Нобелийн нэрэмжит шагналаар шагнуулсан билээ. Arrow-н хамгийн чухал ажилууд бол “Arrows impossibility theory” гэж нэрлэгддэг нийгмийн сонголтын онолын өргөтгөл болон түүний Ерөнхий тэнцвэрийн шинжилгээний талаарх ажил юм.     
Arrow нь Энх Тайван, Аюулгүй Байдлын Төлөөх Эдийн Засагчдын итгэмжлэгч, ашгийн төлөө бус байгууллага болох “Эрүүл Мэндийн Хандивын Сан”-н Глобал эрүүл мэндийн удирдах зөвлөлийн гишүүн зэрэг үйл ажиллагаануудаараа мөн танигдан үлджээ.

Боловсрол болон ажилын эхлэл
Arrow нь 1921 оны 8 сарын 23-нд New York хотод мэндэлжээ. Түүний ээж Lilian нь Laşi (Romania), аав Harry нь Podu Iloaiei (Iaşi, Romania)-с гаралтай. Arrow-н гэр бүл нь Румын Жүүд хүмүүс юм. Гэр бүл нь түүний боловсролыг маш ихээр дэмждэг байжээ. Их хямралын үед залуу Arrow социалист үзэлтэй байлаа. Тэр дараа нь социалист хандлагаас тагалзсан ч гэсэн түүний социалист сэтгэлгээ нь үлдсэн юм.
“Townsend Harris” ахлах сургуулийг төгссөн ба 1940 онд математикч мэргэжлээр New York Хотын Коллежид бакалаврын зэрэг хамгаалжээ. Дараа нь Колумбын Их Сургуульд магистраар сурсан бөгөөд уг сургуульд байхдаа Harold Hotelling-д шавь орсон байна. Harold нь түүнд ихээр нөлөөлсөн хүн юм. 1941 онд мастер хамгаалсан ба 1942-1946 онд АНУ-н Агаарын Корпуст цаг агаарын хянан шалгагчаар ажиллажээ.
1946-1949 онд Колумбад төгсөгч оюутнаар болон Чикагогийн Их Сургуулийн Эдийн Засаг дахь Судалгааны Комиссын Хэлцэлийн ассистантаар ажилласан бөгөөд тэрээр Чикагогийн Их Сургуулийн Эдийн Засгийн Тэнхимийн тэргүүн зэргийн ассистант профессор нь байсан. 1951онд Колумбад Ph.D болсон.
Arrow бол эдийн засагч Anita Summers-н ах, эдийн засагч Larry Summers-н нагац ах мөн сүүлд гарч ирсэн эдийн засагчид болох Robert Summers, Paul Samuelson нарын хадам ах юм. 1947 онд Selma Schweitzer-тэй гэрэлсэн бөгөөд тэд David Michael, Andrew Seth гэсэн 2 жүжигчин хүүхдүүдтэй болсон юм. Andrew нь жүжигчин Donna Lynne Champlin-тай гэрлэжээ.
Эрдмийн карьер
Arrow нь одоогоор Стэнфордын Их Сургуульд the Joan Kenney Professor of Economics болон Professor of Operations Research, Emeritus-д ажиллаж байна. Мөн тэрээр Нийгмийн Шинжлэх Ухааны Санваартны Академийн санаачлагчдын нэг бөгөөд Santa Fe Institute-н Шинжлэх Ухааны салбарын гишүүн билээ.
Тэрээр Энх Тайван, Аюулгүй Байдлын Төлөөх Эдийн Засагчдын итгэмжлэгч бөгөөд “Intergovernmental Panel on Climate Change”-н зохиолч, “Annual Review of Economics”-н редактор юм.
Түүний шавь нарын тав нь Нобелийн нэрэмжит шагналын эзэд болсон ба тэднийг дурдвал Eric Maskin, John Harsanyi, Michael Spence болон Roger Myerson нар юм.
1960 онд Robert Sollow-н хамт Эдийн Засгийн Зөвлөхийн Консулын ажилтнаар засгийн газарт хүчин зүтгэсэн. 1955 онд тэрээр Siena-н их сургуульд Fulbright Distinguished Chair-нхаа хувьд Эдийн засгийн хичээлийг заасан.
Arrow-н судалгааны ажилууд нь Дюүкийн их сургуулийн Rubenstein номын санд хадгалаатай байдаг.

Бүтээлүүд

Arrows Impossibility Theorom
Arrow-н “Social Choice and Individual Values” зохиол нь түүний Ph.D судалгааны ажилаас үүсэлтэй.
General Impossibility Theorem: Дараах нөхцлүүдэд нийцэх нийгмийн давуу эрхийн ordering-г томъёолох боломжгүй. Үүнд:
1.   Дарангуйлал үгүй. Хувь хүний давуу эрх нь бусдын давуу эрхийг харгалзан үзэхгүйгээр өндөрөөр үнэлэгдэх ёсгүй. 
2.   Хувь хүний хараат бус байдал. Бүх хувь хүмүүс ямар ч үед сонголтоо эрэмбэлэх, холбоог нь тогтоох боломжтой байх. 
3.   Санал нэг байх. Хэрэв бүх хувь хүмүүс нэг сонголтыг нөгөөгөөс илүүд үзвэл, бүлгээрээ ижил зүйлийг илүүд үзнэ.
4.   Хамааралгүй альтернативын эрх чөлөө. Хэрэв хэн нэгний сонголт нь солигдвол, бусдых солигдох албагүй.
5.   Бүлэг хоорондын онцгой эрэмбэ. Бүлгүүдийн эрэмбэ өөрчлөгдөж болохуйц
Теором нь цаад утгаараа эдийн засгийн сайн сайхан болон шударга байдлыг агуулдаг. Amartya Sen нь үүнийг ардчилсан парадоксоор дэлгэрүүлсэн. Уг парадокс нь "Minimal Liberty" гэх статустай хүн Парэто павуу эрхийг олж авах боломжгүй эсвэл нейтрал боловч тэгш бус байдлын үр дүнд нийгмийн сонголтоос зугатдаг гэсэн агуулгатай.
Үүний жишээ болгож бялууг гурван хүнд хуваая.
Сонголт 1: A юу ч авахгүй, B болон C нь хагас хагасыг авна.
Сонголт 2: B юу ч авахгүй, A болон C нь хагас хагасыг авна.
Сонголт 3: C юу ч авахгүй, A болон B нь хагас хагасыг авна.
Сонголт 4: Бялууг гурван тэнцүү хувааж авна.
Үүнээс, хэрэв бүх хүн их бялуу авахыг хүсвэл сонголт 4 нь хүн бүрийн жагсаалтын гуравт бичигдэх болно. Харин бусад сонголтуудад дандаа 2:1 байна. Энэ бүх сонголтууд нь хэн нэгний сайн сайхан байдал бусдынхыг бууруулахгүйгээр өсөхгүй гэх агулгатай Парэто давуу эрхийн сонголтууд юм. Иймдээ ч сонголт 4-г хэзээ ч сонгохгүй. 

Ерөнхий тэнцвэрийн онол
Arrow нь Gérard Debreu-тэй хамтран тодорхой өгөгдсөн таамаглалуудад зах зээлийн клиринг тэнцвэрийн оршилын анхны нарийн баталгааг боловсруулсан. Түүний бусад хувь нэмрүүд болон энэ ажлынх нь төлөө 1983 онд Debreu Нобелийн шагнал авсан. Arrow тогтвортой байдал, тодорхойгүй байдлыг багтаан дүн шинжилгээ хйиж загвараа өргөжүүлсэн.Түүнийг ерөнхий  тэнцвэрийн  онолд хувь нэмэрээ оруулахад Адам Смитийн “Үндэсний баялаг” бүтээл ихээхэн нөлөөлсөн. 1776 онд бичэгдсэн “Үндэсний баялаг” нь нийгэм дэх хувь хүмүүсийн харилцан хамаарлаар хангагддаг хөдөлмөр хуваарилалтаар нэмэгддэг эдийн засгийн шинжилгээ юм.
1974 онд Америкийн Эдийн Засгийн Холбоо нь Kenneth Arrow-н 1776 онд бичэгдсэн Адам Смитийн “Үндэсний баялаг” бүтээлээс сэдэвлэн бичсэн “Ерөнхий эдийн засгийн тэнцвэр: Зорилго, Шинжэлгээний техникүүд, Хамтын сонголт” эрдэм шинжэлгээний өгүүллэгийг хэвлэсэн. Тус бүтээл нь эдийн засгийн шинжилгээнүүдийн нэг дахин давтагддаг өргөн хүрээний сэдэв болох хувь хүмүүс болон гаднаасаа тусдаа мэт харагддаг худалдах, худалдан авах шийдвэрүүдийн хоорондын хамаарлыг харуулсан гайхалтай бүтээл юм. Нийлүүлэхийг хүссэн зарим хувь хүмүүс болон өөр бусад хувь хүмүүсийн  зарахыг хүссэн бараа үйлчилгээний хооронд өдөр бүр хэвийн тэнцэл тогтож байдаг. Худалдан авагчид өөрийн ханамжид тохирсон тооны бараа бүтээгдэхүүнийг тооцоолон авч байдаг, харин борлуулагчид яг хүссэн хэмжээндээ үйлдвэрлэдэггүй. Энэ тэнцвэр нь бодит байдалдаа энгийн хүнд оюуны дарамтыг өгөхүйц асар их хүрээг хамардаг.

Эдийн засгийн баялагийн үндсэн онолууд
Тэрээр Эдийн засгийн баялгийн анхны болон хоёр дахь суурь теоромыг болон тэдгээр нь үр ашиг, хэрэглээ, эсвэл техник, монополь шийдвэр зэргийн ялгаатай байдлаас үл харгалзан тогтвортой байдгийг нээсэн.

Эндоген-өсөлтийн онол
Arrow нь эдийн засгийн өсөлтийн түлхүүр хөдөлгөгч болох техникийн өсөлтийн эх үүсвэрийг тайлбарлаж эрэлхийлсэн эндоген-өсөлтийн онол(Мөн “Шинэ өсөлтийн онол” гэж нэрлэдэг)-ыг судалж байсан. Энэ онол нь алдартай болох хүртлээ техникийн өөрчлөлт нь гаднаас буюу гаднах эдийн засгийн үйл хөдлөлөөс болж тохиолддог гэж үздэг байсан ба нийтлэг эдийн засгийн загварт гадна(экзоген) гэж нэрлэгддэг байсан. Тухайн цаг үед яагаад тохиолддог талаар эдийн засгийн тайлбар байгаагүй. Endogenous-growth theory нь яагаад пүүсүүд өөрийгөө шинэчилдэг талаарх стандарт эдийн засгийн шалтгаануудыг дэвшүүлсэн, энэ нь эдийн засгийн actor-уудаар эдийн засагчдыг шинэчлэлт болон техникийн өөрчлөлтөд анхаарлаа хандуулах эхлэл болсон. Арровын ажлын дараа тус онолын агуулга нь улам өргөжсөн юм.

Мэдээллийн эдийн засаг
Arrow нь зах зээл дэх тэгш бус мэдээллээс үүсэх асуудлуудыг судалсан. Маш олон арилжаануудад, нэг хэсэг нь (үргэлж худалддаг) бүтээгдэхүүний тухай нөгөө хэсгээсээ илүү мэдээлэлтэй байдаг.  Тэгш бус мэдээлэл нь илүү мэдээлэлтэй хэсэг нь бага мэдээлэлтэй хэсгээ хуурах байдлыг урамшуулдаг. Үр дүнд нь баталгаанууд болон баталгаажуулалтыг багтаасан зах зээлийн тоотой хэдэн бүтцүүд хөгждөг.  Arrow эрүүл мэндийн тусламжийн үйлчилгээний төлөө энэ асуудлыг судалсан. Үүний дараагаар судлаачид бусад олон зах зээлийг судалсан байдаг бөгөөд ялангуяа хэрэглэж байсан хөрөнгө, интернэт дуудлага худалдаа болон даатгалын зах зээлийг авч үзжээ.
Шагналууд болон хүндэтгэлүүд
Arrow 1959 онд Америкийн Урлаг болон Шинжлэх Ухааны Акедемийн гишүүнээр сонгогдсон. Тэрээр 1972 онд  Нобелийн эдийн засгийн нэрэмжит шагналыг John Hicks-тэй хамт хүртсэн юм. Arrow нь 2004 онд эрсдлийг даван туулах талаарх түүний судалгаа болон төгс бус мэдээллийг ашиглан шийдвэр гаргах асуудлын талаар судалгаанд оруулсан хувь нэмрийнхээ төлөө ерөнхийлөгч George W. Bush-с үндэсний шинжлэх ухааны хамгийн хүндэтгэлтэй шагнал болох Шинжлэх Ухааны Медалийг гардан авчээ.  
Эх сурвалж:
Зохиол бүтээлүүд:
·         Arrow, Kenneth J. (1951a). "Alternative approaches to the theory of choice in risk-taking situations". Econometrica (The Econometric Society via JSTOR) 19 (4): 404–437. doi:10.2307/1907465. JSTOR 1907465.
·         Arrow, Kenneth J. (1951b). Social choice and individual values (1st ed.). New Haven, New York / London: J. Wiley / Chapman & Hall. OCLC 892549124.
Reprinted as: Arrow, Kenneth J. (1963). Social choice and individual values (2nd ed.). New Haven: Yale University Press. ISBN 9780300013641.
·         Arrow, Kenneth J.; Harris, Theodore; Marschak, Jacob (July 1951). "Optimal inventory policy". Econometrica (The Econometric Society via JSTOR) 19 (3): 250–272. doi:10.2307/1906813. JSTOR 1906813.
·         Arrow, Kenneth J.; Hurwicz, Leonid (1953). Hurwicz's optimality criterion for decision making under ignorance. Technical Report 6. Stanford University.
Also available as: Arrow, Kenneth J.; Hurwicz, Leonid (1977). "Appendix: An optimality criterion for decision-making under ignorance". (online book) (Cambridge Books Online): 461–472. doi:10.1017/CBO9780511752940.015.
and as: Arrow, Kenneth J.; Hurwicz, Leonid (1977), "Appendix: An optimality criterion for decision-making under ignorance", in Arrow, Kenneth J.; Hurwicz, Leonid, Studies in resource allocation processes, Cambridge New York: Cambridge University Press, pp. 461–472, ISBN 9780521215220
·         Arrow, Kenneth J.; Debreu, Gérard (July 1954). "Existence of an equilibrium for a competitive economy". Econometrica (The Econometric Society via JSTOR) 22 (3): 265–290. doi:10.2307/1907353. JSTOR 1907353.
·         Arrow, Kenneth J. (February 1959a). "Functions of a theory of behaviour under uncertainty". Metroeconomica (Wiley) 11 (1–2): 12–20. doi:10.1111/j.1467-999X.1959.tb00258.x.
·         Arrow, Kenneth J. (1959b), "Toward a theory of price adjustment", in Abramovitz, Moses; et al., The allocation of economic resources: essays in honor of Bernard Francis Haley, Stanford, California: Stanford University Press, OCLC 490147128.
·         Arrow, Kenneth J. (1960), "Price-quantity adjustments in multiple markets with rising demands", in Arrow, Kenneth J.; Karlin, Samuel; Suppes, Patrick, Mathematical models in the social sciences, 1959: Proceedings of the first Stanford symposium, Stanford mathematical studies in the social sciences, IV, Stanford, California: Stanford University Press, pp. 3–15, ISBN 9780804700214.
·         Arrow, Kenneth J.; Suppes, Patrick; Karlin, Samuel (1960). Mathematical models in the social sciences, 1959: Proceedings of the first Stanford symposium. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 9780804700214.
Including: Arrow, Kenneth J. Price-quantity adjustments in multiple markets with rising demands, pp. 3–15.
·         Arrow, Kenneth J. (June 1962). "The economic implications of learning by doing". The Review of Economic Studies (Oxford Journals) 29 (3): 155–173. doi:10.2307/2295952. Also available through: JSTOR 2295952.
·         Arrow, Kenneth J. (December 1963). "Uncertainty and the welfare economics of medical care". American Economic Review (American Economic Association via JSTOR) 53 (5): 941–973. JSTOR 1812044. Pdf version.
·         Arrow, Kenneth J. (1968), "Economic equilibrium", in Merton, Robert K.; Sills, David L., International encyclopedia of the social sciences (vol. 4), London and New York: Macmillan and the Free Press, pp. 376–388, OCLC 310091393.
·         Arrow, Kenneth J. (1969), "The organization of economic activity: issues pertinent to the choice of market versus non-market allocations", in {Papers}, The analysis and evaluation of public expenditures: the PPB system; a compendium of papers submitted to the Subcommittee on Economy in Government of the Joint Economic Committee, Congress of the United States 1, Washington, D.C.: Government Printing Office, pp. 47–64, OCLC 26897.
Reprinted as: Arrow, Kenneth J. (1983b), "The organization of economic activity: issues pertinent to the choice of market versus non-market allocations", in Arrow, Kenneth J., Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 2: general equilibrium, Cambridge, Massachusetts: Belknap Press, pp. 133–155, ISBN 9780674137615.
Also reprinted as a pdf.
·         Arrow, Kenneth J. (1970). Essays in the theory of risk-bearing. Amsterdam: North-Holland Pub. Co. ISBN 9780720430479.
·         Arrow, Kenneth; Hahn, Frank (1971). General competitive analysis. San Francisco: Holden-Day. ISBN 9780816202751.
·         Arrow, Kenneth J.; Hurwicz, Leonid (1972), "Decision making under ignorance", in Carter, C. F.; Ford, J. L., Uncertainty and expectations in economics: essays in honour of G.L.S. Shackle, Oxford / New York: Basil Blackwell / Augustus M. Kelley,ISBN 9780631141709.
·         Arrow, Kenneth J. (1974). The limits of organization. New York: Norton. ISBN 9780393093230.
·         Arrow, Kenneth J. (February 1977). "Extended sympathy and the possibility of social choice". American Economic Review, special issue: Papers and Proceedings of the Eighty-ninth Annual Meeting of the American Economic Association (American Economic Association via JSTOR) 67 (1): 219–225. JSTOR 1815907.
Reprinted as: Arrow, Kenneth J. (1983a), "Extended sympathy and the possibility of social choice", in Arrow, Kenneth J., Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 1: social Choice and justice, Cambridge, Massachusetts: Belknap Press,ISBN 9780674137608.
·         Arrow, Kenneth J. Collected papers of Kenneth J. Arrow. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.:
Arrow, Kenneth J. (1983a). Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 1: social Choice and justice. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 9780674137608.
Arrow, Kenneth J. (1983b). Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 2: general equilibrium. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 9780674137615.
Arrow, Kenneth J. (1984a). Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 3: individual choice under certainty and uncertainty. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 9780674137622.
Arrow, Kenneth J. (1984b). Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 4: the economics of information. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 9780674137639.
Arrow, Kenneth J. (1985a). Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 5: production and capital. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 9780674137776.
Arrow, Kenneth J. (1985b). Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 6: applied economics. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 9780674137783.
·         Arrow, Kenneth J. (1987), "Rationality of self and others in an economic system", in Hogarth, Robin M.; Reder, Melvin W., Rational choice: the contrast between economics and psychology, Chicago: The University of Chicago Press, pp. 201–216,ISBN 9780226348575.
·         Arrow, Kenneth J. (May 1994). "Methodological individualism and social knowledge (Richard T. Ely Lecture)". American Economic Review, special issue: Papers and Proceedings of the Hundred and Sixth Annual Meeting of the American Economic Association(American Economic Association via JSTOR) 84 (2): 1–9. JSTOR 2117792. Pdf.
·         Arrow, Kenneth J. (2008), "Arrow's theorem", in Durlauf, Steven N.; Blume, Lawrence E., The new Palgrave dictionary of economics (8 volume set) (2nd ed.), Basingstoke, Hampshire New York: Palgrave Macmillan, ISBN 9780333786765.
Also available online as: Arrow, Kenneth J. (2008). "Arrow's theorem". The new Palgrave dictionary of economics online, (2nd ed.) (Palgrave Macmillan). doi:10.1057/9780230226203.0061.
·         Arrow, Kenneth J. (2008), "Hotelling, Harold (1895–1973)", in Durlauf, Steven N.; Blume, Lawrence E., The new Palgrave dictionary of economics (8 volume set) (2nd ed.), Basingstoke, Hampshire New York: Palgrave Macmillan, ISBN 9780333786765.
Also available online as: Arrow, Kenneth J. (2008). "Hotelling, Harold (1895–1973)". The new Palgrave dictionary of economics online, (2nd ed.) (Palgrave Macmillan). doi:10.1057/9780230226203.0747.
·         Arrow, Kenneth J.; Debreu, Gérard (2001). Landmark papers in general equilibrium theory, social choice and welfare. Cheltenham, UK Northampton, Massachusetts, USA: Edward Elgar Publishing. ISBN 9781840645699.
·         Arrow, Kenneth J. (June 2009). "Some developments in economic theory since 1940: an eyewitness account". Annual Review of Economics (Wiley) 1: 1–16. doi:10.1146/annurev.economics.050708.143405.
·         Arrow, Kenneth J.; Anderson, Philip W.; Pines, David (1988). The economy as an evolving complex system: the proceedings of the evolutionary paths of the global economy workshop, held September, 1987 in Santa Fe, New Mexico. Redwood City, California: Addison-Wesley Pub. Co. ISBN 9780201156850.



Kenneth Joseph "Ken" Arrow (1921.08.23 төрсөн) бол АНУ-н эдийн засагч, зохиолч, улс төрийн онолч юм. Тэрээр 1972 онд John Hicks-н хамтаар Нобелийн Эдийн Засгийн нэрэмжит шагналыг хүртсэн. Энэ үедээ Arrow нь уг шагналыг авсан хамгийн залуу хүнээр тодорсон буюу 51 настай байсан.
Эдийн засагт, тэрээр Дэлхийн 2-р дайнаас хойшхи “Шинэ сонгодог эдийн засгийн онол”-ын загварыг гаргасан. Түүний маш олон шавь нар Нобелийн нэрэмжит шагналаар шагнуулсан билээ. Arrow-н хамгийн чухал ажилууд бол “Arrows impossibility theory” гэж нэрлэгддэг нийгмийн сонголтын онолын өргөтгөл болон түүний Ерөнхий тэнцвэрийн шинжилгээний талаарх ажил юм.     
Arrow нь Энх Тайван, Аюулгүй Байдлын Төлөөх Эдийн Засагчдын итгэмжлэгч, ашгийн төлөө бус байгууллага болох “Эрүүл Мэндийн Хандивын Сан”-н Глобал эрүүл мэндийн удирдах зөвлөлийн гишүүн зэрэг үйл ажиллагаануудаараа мөн танигдан үлджээ.

Боловсрол болон ажилын эхлэл
Arrow нь 1921 оны 8 сарын 23-нд New York хотод мэндэлжээ. Түүний ээж Lilian нь Laşi (Romania), аав Harry нь Podu Iloaiei (Iaşi, Romania)-с гаралтай. Arrow-н гэр бүл нь Румын Жүүд хүмүүс юм. Гэр бүл нь түүний боловсролыг маш ихээр дэмждэг байжээ. Их хямралын үед залуу Arrow социалист үзэлтэй байлаа. Тэр дараа нь социалист хандлагаас тагалзсан ч гэсэн түүний социалист сэтгэлгээ нь үлдсэн юм.
“Townsend Harris” ахлах сургуулийг төгссөн ба 1940 онд математикч мэргэжлээр New York Хотын Коллежид бакалаврын зэрэг хамгаалжээ. Дараа нь Колумбын Их Сургуульд магистраар сурсан бөгөөд уг сургуульд байхдаа Harold Hotelling-д шавь орсон байна. Harold нь түүнд ихээр нөлөөлсөн хүн юм. 1941 онд мастер хамгаалсан ба 1942-1946 онд АНУ-н Агаарын Корпуст цаг агаарын хянан шалгагчаар ажиллажээ.
1946-1949 онд Колумбад төгсөгч оюутнаар болон Чикагогийн Их Сургуулийн Эдийн Засаг дахь Судалгааны Комиссын Хэлцэлийн ассистантаар ажилласан бөгөөд тэрээр Чикагогийн Их Сургуулийн Эдийн Засгийн Тэнхимийн тэргүүн зэргийн ассистант профессор нь байсан. 1951онд Колумбад Ph.D болсон.
Arrow бол эдийн засагч Anita Summers-н ах, эдийн засагч Larry Summers-н нагац ах мөн сүүлд гарч ирсэн эдийн засагчид болох Robert Summers, Paul Samuelson нарын хадам ах юм. 1947 онд Selma Schweitzer-тэй гэрэлсэн бөгөөд тэд David Michael, Andrew Seth гэсэн 2 жүжигчин хүүхдүүдтэй болсон юм. Andrew нь жүжигчин Donna Lynne Champlin-тай гэрлэжээ.
Эрдмийн карьер
Arrow нь одоогоор Стэнфордын Их Сургуульд the Joan Kenney Professor of Economics болон Professor of Operations Research, Emeritus-д ажиллаж байна. Мөн тэрээр Нийгмийн Шинжлэх Ухааны Санваартны Академийн санаачлагчдын нэг бөгөөд Santa Fe Institute-н Шинжлэх Ухааны салбарын гишүүн билээ.
Тэрээр Энх Тайван, Аюулгүй Байдлын Төлөөх Эдийн Засагчдын итгэмжлэгч бөгөөд “Intergovernmental Panel on Climate Change”-н зохиолч, “Annual Review of Economics”-н редактор юм.
Түүний шавь нарын тав нь Нобелийн нэрэмжит шагналын эзэд болсон ба тэднийг дурдвал Eric Maskin, John Harsanyi, Michael Spence болон Roger Myerson нар юм.
1960 онд Robert Sollow-н хамт Эдийн Засгийн Зөвлөхийн Консулын ажилтнаар засгийн газарт хүчин зүтгэсэн. 1955 онд тэрээр Siena-н их сургуульд Fulbright Distinguished Chair-нхаа хувьд Эдийн засгийн хичээлийг заасан.
Arrow-н судалгааны ажилууд нь Дюүкийн их сургуулийн Rubenstein номын санд хадгалаатай байдаг.

Бүтээлүүд

Arrows Impossibility Theorom
Arrow-н “Social Choice and Individual Values” зохиол нь түүний Ph.D судалгааны ажилаас үүсэлтэй.
General Impossibility Theorem: Дараах нөхцлүүдэд нийцэх нийгмийн давуу эрхийн ordering-г томъёолох боломжгүй. Үүнд:
1.   Дарангуйлал үгүй. Хувь хүний давуу эрх нь бусдын давуу эрхийг харгалзан үзэхгүйгээр өндөрөөр үнэлэгдэх ёсгүй. 
2.   Хувь хүний хараат бус байдал. Бүх хувь хүмүүс ямар ч үед сонголтоо эрэмбэлэх, холбоог нь тогтоох боломжтой байх. 
3.   Санал нэг байх. Хэрэв бүх хувь хүмүүс нэг сонголтыг нөгөөгөөс илүүд үзвэл, бүлгээрээ ижил зүйлийг илүүд үзнэ.
4.   Хамааралгүй альтернативын эрх чөлөө. Хэрэв хэн нэгний сонголт нь солигдвол, бусдых солигдох албагүй.
5.   Бүлэг хоорондын онцгой эрэмбэ. Бүлгүүдийн эрэмбэ өөрчлөгдөж болохуйц
Теором нь цаад утгаараа эдийн засгийн сайн сайхан болон шударга байдлыг агуулдаг. Amartya Sen нь үүнийг ардчилсан парадоксоор дэлгэрүүлсэн. Уг парадокс нь "Minimal Liberty" гэх статустай хүн Парэто павуу эрхийг олж авах боломжгүй эсвэл нейтрал боловч тэгш бус байдлын үр дүнд нийгмийн сонголтоос зугатдаг гэсэн агуулгатай.
Үүний жишээ болгож бялууг гурван хүнд хуваая.
Сонголт 1: A юу ч авахгүй, B болон C нь хагас хагасыг авна.
Сонголт 2: B юу ч авахгүй, A болон C нь хагас хагасыг авна.
Сонголт 3: C юу ч авахгүй, A болон B нь хагас хагасыг авна.
Сонголт 4: Бялууг гурван тэнцүү хувааж авна.
Үүнээс, хэрэв бүх хүн их бялуу авахыг хүсвэл сонголт 4 нь хүн бүрийн жагсаалтын гуравт бичигдэх болно. Харин бусад сонголтуудад дандаа 2:1 байна. Энэ бүх сонголтууд нь хэн нэгний сайн сайхан байдал бусдынхыг бууруулахгүйгээр өсөхгүй гэх агулгатай Парэто давуу эрхийн сонголтууд юм. Иймдээ ч сонголт 4-г хэзээ ч сонгохгүй. 

Ерөнхий тэнцвэрийн онол
Arrow нь Gérard Debreu-тэй хамтран тодорхой өгөгдсөн таамаглалуудад зах зээлийн клиринг тэнцвэрийн оршилын анхны нарийн баталгааг боловсруулсан. Түүний бусад хувь нэмрүүд болон энэ ажлынх нь төлөө 1983 онд Debreu Нобелийн шагнал авсан. Arrow тогтвортой байдал, тодорхойгүй байдлыг багтаан дүн шинжилгээ хйиж загвараа өргөжүүлсэн.Түүнийг ерөнхий  тэнцвэрийн  онолд хувь нэмэрээ оруулахад Адам Смитийн “Үндэсний баялаг” бүтээл ихээхэн нөлөөлсөн. 1776 онд бичэгдсэн “Үндэсний баялаг” нь нийгэм дэх хувь хүмүүсийн харилцан хамаарлаар хангагддаг хөдөлмөр хуваарилалтаар нэмэгддэг эдийн засгийн шинжилгээ юм.
1974 онд Америкийн Эдийн Засгийн Холбоо нь Kenneth Arrow-н 1776 онд бичэгдсэн Адам Смитийн “Үндэсний баялаг” бүтээлээс сэдэвлэн бичсэн “Ерөнхий эдийн засгийн тэнцвэр: Зорилго, Шинжэлгээний техникүүд, Хамтын сонголт” эрдэм шинжэлгээний өгүүллэгийг хэвлэсэн. Тус бүтээл нь эдийн засгийн шинжилгээнүүдийн нэг дахин давтагддаг өргөн хүрээний сэдэв болох хувь хүмүүс болон гаднаасаа тусдаа мэт харагддаг худалдах, худалдан авах шийдвэрүүдийн хоорондын хамаарлыг харуулсан гайхалтай бүтээл юм. Нийлүүлэхийг хүссэн зарим хувь хүмүүс болон өөр бусад хувь хүмүүсийн  зарахыг хүссэн бараа үйлчилгээний хооронд өдөр бүр хэвийн тэнцэл тогтож байдаг. Худалдан авагчид өөрийн ханамжид тохирсон тооны бараа бүтээгдэхүүнийг тооцоолон авч байдаг, харин борлуулагчид яг хүссэн хэмжээндээ үйлдвэрлэдэггүй. Энэ тэнцвэр нь бодит байдалдаа энгийн хүнд оюуны дарамтыг өгөхүйц асар их хүрээг хамардаг.

Эдийн засгийн баялагийн үндсэн онолууд
Тэрээр Эдийн засгийн баялгийн анхны болон хоёр дахь суурь теоромыг болон тэдгээр нь үр ашиг, хэрэглээ, эсвэл техник, монополь шийдвэр зэргийн ялгаатай байдлаас үл харгалзан тогтвортой байдгийг нээсэн.

Эндоген-өсөлтийн онол
Arrow нь эдийн засгийн өсөлтийн түлхүүр хөдөлгөгч болох техникийн өсөлтийн эх үүсвэрийг тайлбарлаж эрэлхийлсэн эндоген-өсөлтийн онол(Мөн “Шинэ өсөлтийн онол” гэж нэрлэдэг)-ыг судалж байсан. Энэ онол нь алдартай болох хүртлээ техникийн өөрчлөлт нь гаднаас буюу гаднах эдийн засгийн үйл хөдлөлөөс болж тохиолддог гэж үздэг байсан ба нийтлэг эдийн засгийн загварт гадна(экзоген) гэж нэрлэгддэг байсан. Тухайн цаг үед яагаад тохиолддог талаар эдийн засгийн тайлбар байгаагүй. Endogenous-growth theory нь яагаад пүүсүүд өөрийгөө шинэчилдэг талаарх стандарт эдийн засгийн шалтгаануудыг дэвшүүлсэн, энэ нь эдийн засгийн actor-уудаар эдийн засагчдыг шинэчлэлт болон техникийн өөрчлөлтөд анхаарлаа хандуулах эхлэл болсон. Арровын ажлын дараа тус онолын агуулга нь улам өргөжсөн юм.

Мэдээллийн эдийн засаг
Arrow нь зах зээл дэх тэгш бус мэдээллээс үүсэх асуудлуудыг судалсан. Маш олон арилжаануудад, нэг хэсэг нь (үргэлж худалддаг) бүтээгдэхүүний тухай нөгөө хэсгээсээ илүү мэдээлэлтэй байдаг.  Тэгш бус мэдээлэл нь илүү мэдээлэлтэй хэсэг нь бага мэдээлэлтэй хэсгээ хуурах байдлыг урамшуулдаг. Үр дүнд нь баталгаанууд болон баталгаажуулалтыг багтаасан зах зээлийн тоотой хэдэн бүтцүүд хөгждөг.  Arrow эрүүл мэндийн тусламжийн үйлчилгээний төлөө энэ асуудлыг судалсан. Үүний дараагаар судлаачид бусад олон зах зээлийг судалсан байдаг бөгөөд ялангуяа хэрэглэж байсан хөрөнгө, интернэт дуудлага худалдаа болон даатгалын зах зээлийг авч үзжээ.
Шагналууд болон хүндэтгэлүүд
Arrow 1959 онд Америкийн Урлаг болон Шинжлэх Ухааны Акедемийн гишүүнээр сонгогдсон. Тэрээр 1972 онд  Нобелийн эдийн засгийн нэрэмжит шагналыг John Hicks-тэй хамт хүртсэн юм. Arrow нь 2004 онд эрсдлийг даван туулах талаарх түүний судалгаа болон төгс бус мэдээллийг ашиглан шийдвэр гаргах асуудлын талаар судалгаанд оруулсан хувь нэмрийнхээ төлөө ерөнхийлөгч George W. Bush-с үндэсний шинжлэх ухааны хамгийн хүндэтгэлтэй шагнал болох Шинжлэх Ухааны Медалийг гардан авчээ.  
Эх сурвалж:
Зохиол бүтээлүүд:
·         Arrow, Kenneth J. (1951a). "Alternative approaches to the theory of choice in risk-taking situations". Econometrica (The Econometric Society via JSTOR) 19 (4): 404–437. doi:10.2307/1907465. JSTOR 1907465.
·         Arrow, Kenneth J. (1951b). Social choice and individual values (1st ed.). New Haven, New York / London: J. Wiley / Chapman & Hall. OCLC 892549124.
Reprinted as: Arrow, Kenneth J. (1963). Social choice and individual values (2nd ed.). New Haven: Yale University Press. ISBN 9780300013641.
·         Arrow, Kenneth J.; Harris, Theodore; Marschak, Jacob (July 1951). "Optimal inventory policy". Econometrica (The Econometric Society via JSTOR) 19 (3): 250–272. doi:10.2307/1906813. JSTOR 1906813.
·         Arrow, Kenneth J.; Hurwicz, Leonid (1953). Hurwicz's optimality criterion for decision making under ignorance. Technical Report 6. Stanford University.
Also available as: Arrow, Kenneth J.; Hurwicz, Leonid (1977). "Appendix: An optimality criterion for decision-making under ignorance". (online book) (Cambridge Books Online): 461–472. doi:10.1017/CBO9780511752940.015.
and as: Arrow, Kenneth J.; Hurwicz, Leonid (1977), "Appendix: An optimality criterion for decision-making under ignorance", in Arrow, Kenneth J.; Hurwicz, Leonid, Studies in resource allocation processes, Cambridge New York: Cambridge University Press, pp. 461–472, ISBN 9780521215220
·         Arrow, Kenneth J.; Debreu, Gérard (July 1954). "Existence of an equilibrium for a competitive economy". Econometrica (The Econometric Society via JSTOR) 22 (3): 265–290. doi:10.2307/1907353. JSTOR 1907353.
·         Arrow, Kenneth J. (February 1959a). "Functions of a theory of behaviour under uncertainty". Metroeconomica (Wiley) 11 (1–2): 12–20. doi:10.1111/j.1467-999X.1959.tb00258.x.
·         Arrow, Kenneth J. (1959b), "Toward a theory of price adjustment", in Abramovitz, Moses; et al., The allocation of economic resources: essays in honor of Bernard Francis Haley, Stanford, California: Stanford University Press, OCLC 490147128.
·         Arrow, Kenneth J. (1960), "Price-quantity adjustments in multiple markets with rising demands", in Arrow, Kenneth J.; Karlin, Samuel; Suppes, Patrick, Mathematical models in the social sciences, 1959: Proceedings of the first Stanford symposium, Stanford mathematical studies in the social sciences, IV, Stanford, California: Stanford University Press, pp. 3–15, ISBN 9780804700214.
·         Arrow, Kenneth J.; Suppes, Patrick; Karlin, Samuel (1960). Mathematical models in the social sciences, 1959: Proceedings of the first Stanford symposium. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 9780804700214.
Including: Arrow, Kenneth J. Price-quantity adjustments in multiple markets with rising demands, pp. 3–15.
·         Arrow, Kenneth J. (June 1962). "The economic implications of learning by doing". The Review of Economic Studies (Oxford Journals) 29 (3): 155–173. doi:10.2307/2295952. Also available through: JSTOR 2295952.
·         Arrow, Kenneth J. (December 1963). "Uncertainty and the welfare economics of medical care". American Economic Review (American Economic Association via JSTOR) 53 (5): 941–973. JSTOR 1812044. Pdf version.
·         Arrow, Kenneth J. (1968), "Economic equilibrium", in Merton, Robert K.; Sills, David L., International encyclopedia of the social sciences (vol. 4), London and New York: Macmillan and the Free Press, pp. 376–388, OCLC 310091393.
·         Arrow, Kenneth J. (1969), "The organization of economic activity: issues pertinent to the choice of market versus non-market allocations", in {Papers}, The analysis and evaluation of public expenditures: the PPB system; a compendium of papers submitted to the Subcommittee on Economy in Government of the Joint Economic Committee, Congress of the United States 1, Washington, D.C.: Government Printing Office, pp. 47–64, OCLC 26897.
Reprinted as: Arrow, Kenneth J. (1983b), "The organization of economic activity: issues pertinent to the choice of market versus non-market allocations", in Arrow, Kenneth J., Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 2: general equilibrium, Cambridge, Massachusetts: Belknap Press, pp. 133–155, ISBN 9780674137615.
Also reprinted as a pdf.
·         Arrow, Kenneth J. (1970). Essays in the theory of risk-bearing. Amsterdam: North-Holland Pub. Co. ISBN 9780720430479.
·         Arrow, Kenneth; Hahn, Frank (1971). General competitive analysis. San Francisco: Holden-Day. ISBN 9780816202751.
·         Arrow, Kenneth J.; Hurwicz, Leonid (1972), "Decision making under ignorance", in Carter, C. F.; Ford, J. L., Uncertainty and expectations in economics: essays in honour of G.L.S. Shackle, Oxford / New York: Basil Blackwell / Augustus M. Kelley,ISBN 9780631141709.
·         Arrow, Kenneth J. (1974). The limits of organization. New York: Norton. ISBN 9780393093230.
·         Arrow, Kenneth J. (February 1977). "Extended sympathy and the possibility of social choice". American Economic Review, special issue: Papers and Proceedings of the Eighty-ninth Annual Meeting of the American Economic Association (American Economic Association via JSTOR) 67 (1): 219–225. JSTOR 1815907.
Reprinted as: Arrow, Kenneth J. (1983a), "Extended sympathy and the possibility of social choice", in Arrow, Kenneth J., Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 1: social Choice and justice, Cambridge, Massachusetts: Belknap Press,ISBN 9780674137608.
·         Arrow, Kenneth J. Collected papers of Kenneth J. Arrow. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.:
Arrow, Kenneth J. (1983a). Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 1: social Choice and justice. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 9780674137608.
Arrow, Kenneth J. (1983b). Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 2: general equilibrium. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 9780674137615.
Arrow, Kenneth J. (1984a). Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 3: individual choice under certainty and uncertainty. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 9780674137622.
Arrow, Kenneth J. (1984b). Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 4: the economics of information. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 9780674137639.
Arrow, Kenneth J. (1985a). Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 5: production and capital. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 9780674137776.
Arrow, Kenneth J. (1985b). Collected papers of Kenneth J. Arrow, volume 6: applied economics. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 9780674137783.
·         Arrow, Kenneth J. (1987), "Rationality of self and others in an economic system", in Hogarth, Robin M.; Reder, Melvin W., Rational choice: the contrast between economics and psychology, Chicago: The University of Chicago Press, pp. 201–216,ISBN 9780226348575.
·         Arrow, Kenneth J. (May 1994). "Methodological individualism and social knowledge (Richard T. Ely Lecture)". American Economic Review, special issue: Papers and Proceedings of the Hundred and Sixth Annual Meeting of the American Economic Association(American Economic Association via JSTOR) 84 (2): 1–9. JSTOR 2117792. Pdf.
·         Arrow, Kenneth J. (2008), "Arrow's theorem", in Durlauf, Steven N.; Blume, Lawrence E., The new Palgrave dictionary of economics (8 volume set) (2nd ed.), Basingstoke, Hampshire New York: Palgrave Macmillan, ISBN 9780333786765.
Also available online as: Arrow, Kenneth J. (2008). "Arrow's theorem". The new Palgrave dictionary of economics online, (2nd ed.) (Palgrave Macmillan). doi:10.1057/9780230226203.0061.
·         Arrow, Kenneth J. (2008), "Hotelling, Harold (1895–1973)", in Durlauf, Steven N.; Blume, Lawrence E., The new Palgrave dictionary of economics (8 volume set) (2nd ed.), Basingstoke, Hampshire New York: Palgrave Macmillan, ISBN 9780333786765.
Also available online as: Arrow, Kenneth J. (2008). "Hotelling, Harold (1895–1973)". The new Palgrave dictionary of economics online, (2nd ed.) (Palgrave Macmillan). doi:10.1057/9780230226203.0747.
·         Arrow, Kenneth J.; Debreu, Gérard (2001). Landmark papers in general equilibrium theory, social choice and welfare. Cheltenham, UK Northampton, Massachusetts, USA: Edward Elgar Publishing. ISBN 9781840645699.
·         Arrow, Kenneth J. (June 2009). "Some developments in economic theory since 1940: an eyewitness account". Annual Review of Economics (Wiley) 1: 1–16. doi:10.1146/annurev.economics.050708.143405.
·         Arrow, Kenneth J.; Anderson, Philip W.; Pines, David (1988). The economy as an evolving complex system: the proceedings of the evolutionary paths of the global economy workshop, held September, 1987 in Santa Fe, New Mexico. Redwood City, California: Addison-Wesley Pub. Co. ISBN 9780201156850.



Бичсэн:Э. Эрдэнэсүлд Э. Элбэгжаргал З. Мандухай

Нийтлэлийг бичсэн

Намхай Д. Facebook

0 comments